Legal System : May 2024

Prabir Purkayastha’s arrest invalid - Supreme Court

సుప్రీం ఆదేశం మోడీకి నైతిక దెబ్బ

-రాఘవ శర్మ

'న్యూస్ క్లిక్' ఎడిటర్ ప్రబీర్ పురకాయస్తను 'ఉపా' చట్టం కింద అరెస్టు చేయడం చెల్లదని, వెంటనే ఆయనను విడుదల చేయాలని సుప్రీం కోర్టు బుధవారం ఆదేశాలు జారీచేసింది.

మోడీ ప్రభుత్వం నిరంకుశ 'ఉపా' చట్టం కింద ఏడు నెలల క్రితం అరెస్టు చేసిన 74 ఏళ్ళ పురకాయస్త విడుదలకు జస్టిస్ బి. ఆర్. గవాయ్, జిస్టిస్ సందీప్ మెహెతా ద్విసభ్య ధర్మాసనం ఈ ఆదేశాలు జారీ చేసింది.

సర్వోన్నత న్యాయస్థానం ఇచ్చిన ఈ ఆదేశాలు ఎన్నికల రణరంగంలో ఉన్న మోడీ ప్రభుత్వానికి నైతికంగా పెద్ద దెబ్బలాంటిదేనని భావించవచ్చు.

ఏ ప్రాతిపదికన అరెస్టు చేసిందీ పేర్కొనే రిమాండు రిపోర్టు కాపీని చట్ట ప్రకారం ఆయనకు కానీ, ఆయన న్యాయవాదికి కానీ ఇవ్వకపోవడాన్ని ధర్మాసనం తప్పుపట్టింది.

పురకాయస్తను చట్ట వ్యతిరేకంగా ఇలా అరెస్టు చేయడం పౌరుడుగా ఆయనకు రాజ్యాంగం కల్పించిన స్వేచ్ఛను అడ్డుకోవడమే అవుతుంది.

సహజంగా టెర్రరిస్టులపై దాడులు చేసే ఢిల్లీ పోలీసుల ప్రత్యేక విభాగం గత ఏడాది అక్టోబర్ 3వ తేదీ మధ్యాహ్నం 'న్యూస్ క్లిక్' కార్యాలయంపైన దాడి చేసింది. ' 'న్యూస్ క్లిక్' ఎడిటర్ ప్రబీర్ పురకాయస్తను, ఆ సంస్థ మానవ వనరుల విభాగపు డైరెక్టర్ అమిత్ చక్రవర్తిని అరెస్టు చేశారు.

టెర్రరిస్టులపైన నమోదు చేసే 'ఉపా' చట్టం కింద వీరిపై కేసు పెట్టి, మర్నాడు 4వ తేదీన మేజిస్ట్రేట్ ముందర హాజరుపరిచి రిమాండుకు తరలించారు.

వీరిపైన 'ఉపా' లోని 13, 16,17,18,23 సెక్షన్ల కింద కేసుపెట్టడమే కాకుండా, ఐపీసి 153 ఏ, 120 బి సెక్షన్ల కింద మత విద్వేషాలు రెచ్చగొడుతున్నారని కూడా కేసులు నమోదు చేశారు.

వీరికి ఎఫ్ఎర్ కాపీని ఇవ్వక పోవడంతో కోర్టుకు వెళ్ళి తెచ్చుకోవలసి వచ్చింది.

వీరితో పాటు ' 'న్యూస్ క్లిక్' లో పనిచేసే దాదాపు 46 మంది సీనియర్ జర్నలిస్టులు, కంట్రిబ్యూటర్లు, ఆర్టిస్టులు, యాంకర్లు, కళాకారుల ఇళ్ళపైన కూడా దాడి చేసి వారిని నిర్బంధించారు.

అరెస్టైన వారిలో తొమ్మిది మంది మహిళలు కూడా ఉన్నారు.

వీరి నుంచి ల్యాప్టాప్లను, సెల్ఫోన్లను, హార్డ్ డిస్క్ లను, ఎలక్ట్రానిక్ డివైజర్లను స్వాధీనం చేసుకున్నారు.

వీరందరిని ఢిల్లీలోని లోధీ కాలనీలోకి తీసుకెళ్ళి పదిగంటల పైగా విచారించారు.

వీరందరినీ నిర్బంధించినప్పుడు వేసిన ప్రశ్నలేమిటో చూస్తే ఆశ్చర్యం వేస్తుంది.

పౌరసత్వ సవరణ చట్టానికి వ్యతిరేకంగా 2019–20లో ఢిల్లీలో జరిగిన అందోళనకు సంబంధించి ఏ కథనాలు రాశారు?

మూడు వివిదాస్పద వ్యవసాయ చట్టాలకు వ్యతిరేకంగా 2020-21లో రైతులు చేపట్టిన ఆందోళన పైన ఏం రాశారు?

సిక్కు వేర్పాటు ఉద్యమ సమయంలో కానీ, జేఎన్ యూలో విద్యార్థులు ఆందోళన చేస్తున్నప్పుడు కానీ ఏమైనా సంకేతాలు పంపారా?

జర్నలిస్టులకు ఇలాంటి ప్రశ్నలు వేశారంటే, పోలీసులు ఏ ఉద్దేశ్యంతో వీరిని అరెస్టు చేసిందీ స్పష్టమవుతోంది.

ఎమర్జెన్సీని పోలిన దాడులు

---------------------------------------

ఇందిరాగాంధీ ప్రభుత్వం 1975 జూన్ 25న దేశవ్యాప్తంగా ఎమర్జెన్సీ విధించింది.

ఆ సమయంలో ప్రబీర్ పురకాయస్త జెఎన్ యూ విద్యార్థిగా ఉన్నారు.

జేఎన్ యూ విద్యార్థి సంఘ నాయకుడు డి.పీ త్రిపాటిని విశ్వవిద్యాలయం నుంచి బహిష్కరించే సరికి విద్యార్థులు ఆందోళనకు దిగారు.

ఎమర్జెన్సీ ప్రకటించిన మూడు నెలలకు, సెప్టెంబర్ 25వ తేదీన జెఎన్ యూ అవరణలో ఉన్న ప్రబీర్ పురకాయస్తను మఫ్టీలో ఉన్న పోలీసులు కిడ్నాప్ చేసి తీసుకెళ్ళారు.

తీసుకెళ్లే ముందర 'నువ్వు విద్యార్థి సంఘ అధ్యక్షుడు డి.పి. త్రిపాటీవా' అని ప్రశ్నించారు.

కాదని చెపుతున్నా వినకుండా బలవంతంగా లాక్కుపోయి అంతరంగిక భద్రతా చట్టం(నాసా) కింద కేసు పెట్టి అరెస్టు చేశారు.

ఎమర్జెన్సీలో ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా ఏ మాత్రం నిరసన తెలిపినా బలవంతంగా తీసుకెళ్ళి జైల్లో పడేయడం సర్వసాధారణమైపోయింది.

ఇలాంటి నిర్బంధాన్ని దేశం కేవలం 18 నెలలు మాత్రమే చవి చూసింది.

ఎమర్జెన్సీని పోలిన నిర్బంధం గత పదేళ్ళుగా దేశంలో కొనసాగుతోంది.

ఈ పదేళ్ళుగా దేశంలో అప్రకటిత ఎమర్జెన్సీ కొనసాగుతోందని పలువురు మేధావులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.

గుజరాత్ అనుభవం

-----------------------------

బాబ్రీ మసీదు కూలగొట్టిన సందర్భంగా జరిగిన గోద్రా సంఘటనను ఆసరా చేసుకుని గుజరాత్ లో మారణకాండ జరిగింది.

రెండు వర్గాల మధ్య జరిగిన ఘర్షణలో రెండు వేల మందికి పైగా ప్రాణాలను కోల్పోయారు.

ఆ సమయంలో నరేంద్రమోడీ గుజారాత్ ముఖ్యమంత్రిగా, అమిత్ షా ఆ రాష్ట్ర హోం మంత్రిగా ఉన్నారు.

ఈ మారణ కాండ గురించి, ఇందులో నరేంద్ర మోడీ, అమిత్ షా పాత్ర గురించి పత్రికలు, వార్తా చానెళ్ళు, న్యూస్ వెబ్ సైట్లు ఉన్నదున్నట్టు ప్రపంచం ముందు పెట్టాయి.

ఆరోజుల్లో పత్రికలపైన ప్రసార సాధనాలపైన ఇప్పటిలాగా ఆంక్షలు లేవు.

తదనంతరం 2014లో, తిరిగి మళ్ళీ 2019లో ప్రధాన మంత్రిగా బాధ్యతలు చేపట్టిన నరేంద్రమోడీ, కేంద్ర హెూం మంత్రిగా పదవి చేపట్టిన అమిత్ షా గుజరాత్ అనుభవంతో ప్రసార మాధ్యమాలను అదుపు చేయడం మొదలు పెట్టారు.

ఎక్కడైనా గొడవలు జరిగితే ముందు పత్రికలు, ప్రసార మాధ్యమాలపైన ఆంక్షలు విధించడం పరిపాటైంది.

ముఖ్యంగా ఢిల్లీలో అల్లర్లు జరిగినప్పుడు, ఉత్తర ప్రదేశ్లో అల్లర్లు జరిగినప్పుడు, కశ్మీర్లో ఆర్టికల్ 370ని రద్దు చేసిన సందర్భంగా నిరసనలు వెల్లు వెత్తిన సందర్భంగా ఇంటర్ నెట్ ను నిలిపి వేయించారు.

గుజరాత్ లో మతకల్లోలాల సందర్భంగా పరువుపోగొట్టుకున్న ప్రధాని, హెూమంత్రి అసలు అల్లర్లు జరగకుండా చర్యలు చేపట్టడం అటుంచి, దానికి ప్రతిగా అల్లర్ల వార్తలు ప్రపంచానికి తెలియకుండా వార్తా ప్రసారాల గొంతు నొక్కేయడమో, వాటి పైన ఇనుప తెరను పరిచేయడమో మొదలు పెట్టారు.

అతి చిన్న ఈశాన్యరాష్ట్రం మణిపూర్ లో ఏడాదిగా రెండు జాతుల మధ్య ఘర్షణలు జరుగుతున్నా, అక్కడ అధికారంలో ఉన్న పాలక బీజేపీ దాన్ని అదుపు చేయనిరాకరించి, దారుణమైన హింసాత్మక సంఘటనలను బైటికి రాకుండా ఇటర్నెట్ ను ఆపుచేయడం ద్వారా అప్రజాస్వామికమైన చర్యలకు పాల్పడుతోంది.

'ద హిందు’ వంటి ప్రతిష్టాత్మకమైన పత్రికలపైన ఆదాయ పన్ను శాఖాధికారుల చేత దాడులు చేయించారు.

'పేరుకు హిందు పత్రిక, అందులో వచ్చేవేమో హిందూ వ్యతిరేక వార్తలు' అంటూ మాజీ ఉపరాష్ట్రపతి వెంకయ్యనాయుడు వ్యాఖ్యానించారంటే, హిదుత్వం పేరుతో ఏ మారణ కాండ జరిపినా నోరెత్త కూడదనేది వారి మనసులో మాట గా బయటపడింది.

అలాగే చాలా పత్రికలను బెదిరించి తమకు అనుకూలంగా మలుచుకున్నారు.

చివరికి ప్రతిష్టాత్మకమైన ఎన్డీటీవీ చానెల్ పైన కూడా దాడులుచేసి, దాని వ్యవస్థాపకులైన ప్రణయ్ రాయ్ చేత దాని షేర్లలో సింహభాగాన్ని అదానీకి అమ్మించేలా చేశారు.

విశ్వసనీయమైన కథనాలు రాసే 'ద వైర్' పైన కూడా దాడులు చేశారు.

ఇప్పుడు దాడులు అనుభవించడం 'న్యూస్ క్లిక్' వంతు వచ్చింది.

గత ఏడాది ఆగస్టు ఎనిమిదవ తేదీన 'న్యూయార్క్ టైమ్స్'లో ' 'న్యూస్ క్లిక్' కు వ్యతిరేకంగా ఒక కథనం వచ్చింది.

భారత సంతతికి చెందిన అమెరికా పౌరుడైన నెవెల్లీ రాయ్ అనే వ్యాపార దిగ్గజం నుంచి 'న్యూస్ క్లిక్' కు 38 కోట్ల రూపాయలు ముట్టాయన్నది ఆ కథనం సారాంశం.

చైనాకు అనుకూలంగా ప్రచారం చేయడానికి ఈ డబ్బు ముట్టినట్టు ఆ పత్రిక రాసింది.

కోర్టు కేసులను ఎదుర్కొంటున్న తీస్తా సెతల్వాదు, గౌతం నవల ఖ కు అంద చేయడానికే నెవెల్లీ రాయ్ ద్వారా ఈ డబ్బును చైనా ముట్టచెప్పిందనేది ఆ కథనం ఆరోపణ.

కొన్ని పత్రికలు వ్యాపార ప్రయోజనాల కోసం ఇలాంటి సంచలన కథనాలను వండి వార్చడం సర్వసాధారణం.

ఇదిగో పులి అంటే అదిగా తోక అన్న చందంగా నిరాధారమైన ఆరోపణలతో 'న్యూస్ క్లిక్' పైన ప్రభుత్వం దాడి చేసింది.

అసలు ఈ ఆరోపణలో నిజానిజాలను పరిశీలించకుండా, నిబంధనలను

లెక్క చేయకుండా ప్రభుత్వం ఈ కేసులో ముందుకు సాగింది.

'న్యూస్ క్లిక్' జర్నలిస్టులను విచారించేటప్పుడు చైనా నుంచి వచ్చిందని చెపుతున్న డబ్బు మళ్ళింపు గురించి ప్రశ్నించకుండా, ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా చేసే అందోళనపై రాసిన కథనాల గురించే ప్రశ్నించడం అంటే ఇది ఉద్దేశ్యపూర్వకంగా కక్షసాధింపు కోసం పెట్టిన కేసుగా భావించాల్సి ఉంటుంది.

జర్నటిస్టులు టెర్రరిస్టులా!?

------------------------------------,

వీటన్నిటినీ గమనించినట్టయితే, ఈ ప్రభుత్వం తనకు వ్యతిరేకంగా రాసే జర్నలిస్టులను టెర్రరిస్టుల కింద చూపించదలుచుకుందని అర్థమవుతోంది.

అందుకునే పురకాయస్తపైన 'ఉపా' చట్టం కింద కేసు నమోదు చేసింది.

మోడీపాలనలో పత్రికా స్వేచ్ఛ 2015 నుంచి ఏడాదికేడాది దిగజారుతూ వస్తోంది.

పత్రికా స్వేచ్ఛ విషయంలో 180 దేశాలకు గాను మన దేశం 161 వ స్థానంలో ఉందంటే, మన కంటే 160 దేశాల్లో పత్రికా స్వేచ్ఛ మెరుగ్గా ఉన్నదనే లెక్క.

రాజ్యాంగం కల్పించిన భావ ప్రకటనస్వేచ్ఛను నరేంద్ర మోడీ నాయకత్వంలోన ఎన్డీఏ ప్రభుత్వం కాల రాస్తోందనడానికి 'న్యూస్ క్లిక్' పై దాడి తాజా ఉదాహరణగా చెప్పవచ్చు.

ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా వార్తలు, కథనాలు రాసే జర్నలిస్టులంతా ఈ ప్రభుత్వం దృష్టిలో టెర్రరిస్టులుగా మారిపోయారు.

వాస్తవాలు రాసే జర్నలిస్టుల స్వేచ్ఛను ఈ ప్రభుత్వం ఇలా స్వేచ్ఛగా హరించి వేస్తోంది.

భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ అమెరికా వెళ్ళిన సందర్భంగా వైట్ హౌస్లో ఏర్పాటు చేసిన పత్రికావిలేకరుల సమావేశంలో వాల్ స్ట్రీట్ జర్నల్ కు చెందిన ఒక మహిళా జర్నలిస్టు ఒక ప్రశ్న వేశారు.

భారత దేశంలో మైనారిటీలను అణచివేస్తున్నారనే వార్తలు వెలువడుతున్నాయని, వారి భద్రతకు మీ ప్రభుత్వం ఏం చర్యలు తీసుకుంటోందని ప్రశ్నించారు.

ఎప్పుడూ పత్రికా విలేకరుల సమావేశాన్ని ఎదుర్కోని ప్రధాని ఈ ప్రశ్నతో ఖంగుతిన్నారు.

'భారతదేశంలోనా, మైనారిటీలకు భద్రత కరువైందా!' అంటూ ఆశ్చర్య పోయిన మన ప్రధాని 'భారతీయుల డీఎన్ఏలోనే ప్రజాస్వామ్యం ఉంది' అని గంభీరంగా ప్రకటించారు.

ఇది ప్రకటించిన ఏడాది తిరక్కుండానే 'న్యూస్ క్లిక్' పైన దాడి జరగడం గనార్హం. మన ప్రధానికి ప్రశ్న వేసిన వాల్ల్ జర్నల్ మహిళా జర్నలిస్టుకు భారత రాయబార కార్యాలయం నుంచి బెదిరింపులు రావడాన్ని వైట్ హౌస్ ఖంచిందిన విషయం కూడా పత్రికల్లో వచ్చింది.

మన ప్రధాని నరేంద్రమోడీ తరుచూ సభల్లో మాట్లాడుతూ 'ప్రజాస్వామ్యానికి భారత దేశం పుట్టినిల్లు' అని అంటూ ఉంటారు మరి.

నేటి 'మన తెలంగాణ'లో వచ్చిన కథనం

"Arrest Void": Supreme Court Orders Immediate Release Of NewsClick Founder

Prabir Purkayastha case: A bench of Justices BR Gavai and Sandeep Mehta today said the remand copy was not provided, which makes his arrest void.

India NewsReported by Ashish Kumar Bhargava, Sunil Prabhu, Edited by Chandrajit MitraUpdated: May 15, 2024 12:51 pm IST

Prabir Purkayastha case: He was arrested on October 3 last under the UAPA law. (File)

New Delhi: The Supreme Court has ordered the release of NewsClick founder Prabir Purkayastha, declaring that his arrest by the Delhi Police under the anti-terror law was illegal. A bench of Justices BR Gavai and Sandeep Mehta today said the remand copy was not provided in the case, which makes his arrest void.

"There is no hesitation in the mind of the court that the grounds of arrest were not provided, which vitiates the arrest. The appellant is entitled to release from custody after the Pankaj Bansal case. The remand order is invalid," said Justice Mehta.

The top court had held that grounds of arrest must be provided in writing to the accused in its March judgment in the Pankaj Bansal case.

PlayUnmute

Fullscreen

The trial court will impose the bail conditions on Mr Purkayastha.

Additional Solicitor General (ASG) SV Raju, who argued in favour of the police, said while Mr Purkayastha's arrest has been declared void, it may not stop them from exercising their correct powers to arrest.

Justice Gavai replied, "Whatever you are permitted to do under the law, you are permitted."

The Supreme Court had on April 30 questioned the Delhi Police for hastily producing Mr Purkayastha before the magistrate without informing his lawyer after his arrest. The top court had also found it surprising that the remand order was passed even before his lawyer received his remand application.

Post a comment

It had also arrested NewsClick's HR head Amit Chakravarty on October 3, but in January, a court allowed him to turn approver in the case.

Prabir Purkayastha Released: Why an Institution Must Insist on Procedure

The SC judgment marks a departure from a culture of adjudication which reposes unwarranted trust in the prosecution.

HARSHIT ANAND

Published: 16 May 2024, 5:15 PM IST

OPINION

4 min read

story-hero-img

Prabir Purkayastha's release is a useful reminder that institutional pushback against patent illegality — howsoever routine it may appear to be — goes a long way in upholding the rule of law.

On the morning of 15 May, the Supreme Court ordered the immediate release of the NewsClick founder and editor, who, till yesterday, had already endured more than seven months of incarceration for alleged offences under the Unlawful Activities (Prevention) Act, 1967 (UAPA). A legal culture which genuinely values the ideals of liberty and due process would lament seven months of incarceration without trial. In India, however, Purkayastha's ‘early’ release left many surprised.

One can hardly blame the onlooker for this misplaced astonishment, for Purkayastha's stint of seven months does seem relatively short when compared to, say, an Umar Khalid who, absent trial, continues to be a UAPA arrestee since 2020.

REMOVE AD

By its sheer ubiquitousness, the hackneyed phrase of the process being the punishment has now cemented itself in an ordinary Indian’s imagination. The resultant effect is that when we now encounter well-deserved liberty, like in the case of Prabir Purkayastha, it leaves us nonplussed. This is largely attributable to judicial attitudes which refuse to scrutinise basic procedures so as to ensure that in cases where liberty is curtailed, every constitutional and legal compliance has been strictly adhered to.

Yet, judgments such as the one in the case of Prabir Purkayastha, illustrate that a court which is mindful of constitutional fetters on curtailment of liberty, will go to the root of the matter and invalidate fundamental illegalities to protect individual freedom.

The judgment in Prabir Purkayastha, in turn, relies heavily on and draws majorly from another judgment of the Supreme Court in the Pankaj Bansal case from October 2023 which directed, inter alia, that in all cases of arrest under the Prevention of Money Laundering Act, 2002 (PMLA), a copy of the written grounds of arrest has to be furnished to the arrested person.

With Prabir Purkayastha, the Supreme Court has now extended the logic of Pankaj Bansal to arrests under the UAPA as well, thereby giving full meaning to the prescription of Article 22(1), even under the UAPA regime.

🔥Trending Today

alsoRead-img

In Photos: All the Times Umar Khalid's Plea Has Been Adjourned & the Reasons Why

alsoRead-img

NewsClick Editor Prabir Purkayastha Ordered To Be Released by Supreme Court

alsoRead-img

PMLA and the ED: A Need for Recalibration

alsoRead-img

Not Only UAPA and PMLA, Now Getting Bail Under BNSS Will Be Difficult Too

alsoRead-img

PMLA: From Prosecuting Drug Lords to Going after Critics and Farmers?

UAPA and PMLA: Assumed Criminality and Abuse of ‘Discretion'

Enough literature discussing the draconian nature of the PMLA as well as the UAPA already exists; the question of their constitutionality lies pending with the Supreme Court. One common thread which runs through these legislations is the reverse onus operating against the accused, which shifts the burden on them to prove their innocence.

A natural corollary of this anomaly is that the investigative agencies authorised under the PMLA and the UAPA enjoy wide latitude to exercise ‘discretion’ and push the contours of what constitutes a legal procedure. Over the years, a majority of our courts have refused to read down the rigour of these laws and have upheld incarcerations and the accompanying procedure.

One need not even go into the question of the independence of investigation agencies to understand why an excessively broad presumption of legality shielding their actions is inherently dangerous. These investigative agencies are not only tasked with enforcing the mandate of the respective legislations, they also decide ‘when’ to investigate and ‘who’ to proceed against. It is important then, that the process which the agencies adopt is informed with sufficient checks which protect against any arbitrary action.

In the absence of inbuilt safeguards, it becomes incumbent upon the courts to insert such safeguards into the law by judicial exposition. However, this has scarcely happened.

A long-standing impunity, settled by mechanical remand orders and the imprimatur of constitutional courts, allows investigative agencies to argue that there is no constitutional mandate that the grounds of arrest or detention should be conveyed in writing to the accused or the detainee (Prabir Purkayastha, Para 10(iv)).

REMOVE AD

The Importance of Insisting on Procedure

The judgment in Pankaj Bansal put the much-needed brakes on the manifest violation of Article 22(1) under the PMLA regime. As a substantial progression, Prabir Purkayastha goes a step further to note that the requirement to furnish written grounds flows from Article 22(1) first, and the relevant statutory provisions later.

In doing so, Prabir Purkayastha traces the origin of the obligation to provide written grounds from a higher, primary source, that is, the Constitution, and elevates it to the status of a fundamental right. Pankaj Bansal, therefore, acts as a necessary conduit which takes the court to such primary source.

The court’s emphasis on providing ‘grounds for arrest’ further clarifies that remand hearings — and first production hearings, in particular — cannot be conducted in a mechanical manner, with remand courts simply acting as rubber-stamp authorities. An accused must know the specific basis of his or her arrest so as to present a material defence in the first production hearing; the remand court, similarly, has to apply its mind to such material defence and then adjudicate the question of the legality of the arrest.

If there is any procedural lacuna which precludes an arrestee from putting up a substantial defence, no subsequent action such as the filing of a charge sheet would cure the initial defect in procedure.

Prabir Purkayastha, thus, marks a welcome departure from a culture of adjudication which reposes unwarranted trust in the version and methodologies of the prosecution. Where liberty and individual freedom are at stake, adherence to the due process of law — one which is fair, just, and reasonable — assumes utmost importance.

By insisting on due procedure, the Supreme Court has affirmed that even under draconian laws such as the UAPA and the PMLA, the guarantee of a fair trial cannot be reduced to a mere formality.

(Harshit Anand is an advocate practicing at the Supreme Court of India. He tweets at @7h_anand. This is an opinion piece and the views expressed above are the author’s own. The Quint neither endorses nor is responsible for the same.)

(At The Quint, we are answerable only to our audience. Play an active role in shaping our journalism by becoming a member. Because the truth is worth it.)

Supreme Court finds NewsClick founder Prabir Purkayastha’s arrest invalid, says he is entitled to be released from custody

Communication of grounds of arrest or detention in writing by the investigating agency or police was ‘sacrosanct and cannot be breached under any situation,’ the apex court held

Updated - May 15, 2024 07:33 pm IST

Published - May 15, 2024 11:06 am IST - NEW DELHI

Krishnadas RajagopalKRISHNADAS RAJAGOPAL

NewsClick founder Prabir Purkayastha. File

NewsClick founder Prabir Purkayastha. File | Photo Credit: The Hindu

The Supreme Court on Wednesday said it felt “no hesitation” to declare the arrest and remand of 74-year-old journalist and online portal NewsClick founder Prabir Purkayastha under the draconian Unlawful Activities Prevention Act (UAPA) by the Delhi Police as “invalid in the eyes of law”, requiring his release from custody.

A Bench of Justices B.R. Gavai and Sandeep Mehta said neither Mr. Purkayastha nor his designated counsel were provided the grounds of his arrest in writing.

Why was NewsClick founder Prabir Purkayastha’s arrest invalidated by the top Court? | Explained

“The right to be informed about the grounds of arrest flows from Article 22(1) (an arrested person shall be informed of the grounds of arrest and allowed to consult a lawyer of his or her choice) of the Constitution and any infringement of this fundamental right would vitiate the process of arrest and remand,” Justice Mehta, who authored the judgment, held.

NewsClick Raids: Can journalists be compelled to share passwords and hand over electronic devices? | Explained

The mere fact that a chargesheet was filed in the case would not validate the illegality committed at the time of arrest and initial remand to police custody.

The apex court held that the rule to communicate the grounds in writing would extend equally in the case of detentions. Justice Mehta said, like arrests, the grounds of detention should also be communicated in writing to a detainee. Any lapse would be a violation of Article 22(5) of the Constitution, which mandates that a person under detention should be communicated the grounds of the detention order and allowed to make a representation against the detention at the earliest opportunity.

Communication of grounds of arrest or detention in writing by the investigating agency or police was “sacrosanct and cannot be breached under any situation”.

Why was NewsClick founder Prabir Purkayastha’s arrest invalidated by the top Court? | Explained

PREMIUM

Insulating accused persons against arbitrary police action, the Supreme Court said that the intimation of written grounds of arrest is ‘sacrosanct’ and applicable in all UAPA cases

Updated - May 16, 2024 03:16 pm IST

Published - May 15, 2024 06:40 pm IST

AARATRIKA BHAUMIK

Founder and Editor-in-Chief of NewsClick Prabir Purkayastha is brought to Delhi Police Special Cell in New Delhi on October 3, 2023.

Founder and Editor-in-Chief of NewsClick Prabir Purkayastha is brought to Delhi Police Special Cell in New Delhi on October 3, 2023. | Photo Credit: AP

In a significant development, the Supreme Court on May 15 ordered the release of online portal NewsClick founder Prabir Purkayastha from custody after concluding that his arrest and remand under the draconian Unlawful Activities Prevention Act, 1967 (UAPA) by the Delhi Police are “invalid in the eyes of law”.

A Bench of Justices B.R. Gavai and Sandeep Mehta pointed out that neither Mr. Purkayastha nor his designated counsel were provided the grounds for his arrest in writing, which is “sacrosanct and cannot be breached under any situation”.

Thursday, May 16, 2024

Prabir Purkayastha’s arrest invalid - Supreme Court